حريم خصوصى نامزدان در مبارزات انتخاباتی شکسته شده است

 کابل(پژواک، ۳میزان ۹۸): طرف­های دخیل در انتخابات، از نقض حریم خصوصی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، از سوی برخی کاندیدان، رسانه­ ها و کاربران شبکه های اجتماعی انتقاد کرده و خواستار جلوگیری آن شدند.

حریم خصوصی یا شخصی، به اطلاعات شخصی فرد گفته می­شود که مصئونيت حريم شخصی یک اصل پذيرفته شده به خصوص در جوامع پيشرفته است و احترام به اين حريم، يكى از عملكردهاى اخلاقى افراد جامعه اعم از زنان و مردان بوده که در صورت فاش شدن؛ آسیب‌هایی را از لحاظ روحی، مالی و جسمی وارد ميکند که حتا قانون ومحاكم هم نمى­تواند بدون كدام دلایل موثق به حريم شخصى تجاوز كند.

کارزارهای انتخاباتی، نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، در ششم اسد سال­روان، رسماً آغاز شد و قرار است تا (۳ میزان) ماه جاری یعنی ۴۸ ساعت قبل از روز انتخابات (٦ميزان) ادامه یابد.

«طرز لباس پوشیدن»، «آرایش کردن»، «خانم غنی درد زایمان را در افغانستان تحمل نکرده است»، «طلاق دادن خانم»، «عاشق شدن و ازدواج کردن با شاگرد» و غیره، کلماتی اند که از سوی رسانه­ها در بحث­های انتخاباتی و نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، در کارزاراهای انتخاباتی شان بیان گردیده است.

حکم قوانین و طرزالعمل ها در مورد نقض حریم خصوصی:

در ماده ۶۲۸ کود جزایی افغانستان که مختص به «افشای اسرار خانوادگی» می­باشد، چنین آمده است: «شخصی که با استفاده از وسایل علنی، اسرار فامیلی دیگری را افشا کند، گرچه حقیقت داشته باشد، به جزای نقدی از ده هزار تا سی هزار افغانی محکوم می‌گردد.»

در فقره اول، ماده چهارم لایحه تنظیم فعالیت­های رسانه­های همگانی در جریان انتخابات که مختص به احترام به حریم خصوصی و شخصیت افراد می­باشد، آمده است که رسانه­های همگانی، شخصیت و کرامت اشخاص را محترم شمرده و به حریم شخصی و خصوصی آنان دخالت نکنند.

همچنان در فقره دوم ماده هفتم که در مورد تخطی­ها و تخلفات رسانه­ای انتخاباتی و تصمیم کمیته رسانه­ها می­باشد، چنین آمده است که نشر و پخش مطالب و معلوماتی که هتک حرمت به کرامت شخصی نامزدان انتخاباتی و سایر اشخاص پنداشته شود، تخلف و تخطی است که در فقره دوم ماده هشتم این طرزالعمل آمده است، که نقض کننده فقره دوم ماده هفتم از پنج تا یکصدهزار افغانی جریمه نقدی می شوند.

انتقاد تکت های انتخاباتی از تعرض در حریم خصوصی نامزدان:

احمد احسان سروریار سخنگوی ستاد انتخاباتی فرامرز تمنا نامزد انتخابات ریاست جمهوری، با انتقاد از تعرض برخی رسانه­ها و کاربران اجتماعى در حریم خصوصی نامزدان، گفت که با تاسف عملکرد برخی رسانه­ها و کاربران شبکه­های اجتماعی خلاف قانون بوده است.

وی، بر اساس قوانین افغانستان، حریم خصوصی افراد را محفوظ خوانده و می­گوید با تاسف که شماری از رسانه­ها، عدم بی طرفی شان را حفظ نکرده و روی آن پا گذاشتند و بر حریم  خصوصی نامزدان تاختند.

موصوف، از نقض حریم خصوصی رهبری تیم «تدبیر و توسعه» در برنامه­های برخی­ رسانه­ها و شبکه­های اجتماعی نگرانی کرده و افزود: «تاکنون شکایت رسمی ثبت نکردیم و برای ما جای نگرانی است؛ به خاطری که برخی رسانه ها تلاش می­کنند به عنوان ابزار به موضوعاتی دامن بزنند که هیچ ارتباطی به رقابت های سالم انتخاباتی و سیاسی ندارد.»

این در حالی است که در یکی از برنامه­های انتخاباتی یکی از تلویزیون­های خصوصی که در آن آرزو نورستانی همسر فرامرز تمنا نامزد انتخابات ریاست جمهوری و مریم صدیقه سادات مربوط به تکت انتخاباتی «دولت ساز» حضور داشتند، به موضوعات شخصی پرداختند.

آرزو نورستانی خانم فرامرز تمنا، خطاب به نماینده تیم «دولت ساز» گفت: «کسی که درد زایمان خود را در این کشور بی امکانات تحمل نکرده باشد، او زن افغان گفته نمی­شود و بانوى اول افغانستان نیست و کسی که به یک معامله سیاسی بانوی اول افغانستان شده او بحث جدا است.»

سپس مریم صدیقه سادات به نمایندگی از تیم دولت ساز، گفت که فرامرز تمنا بالای شاگردش عاشق شد و با وی ازداج کرد و با یکی از زنان توانمند افغانستان (حمیرا قادری) جفای بزرگ نموده و به مدت سه سال، یک طفل را از مادرش جدا کرد.

دیدگاه نهادهای ناظر بر انتخابات:

یوسف رشید رئیس اجرایی موسسه انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (فیفا)، گفت که بر اساس قوانین افغانستان، هتک حرمت، نقض حریم خصوصی افراد، یادآوری مسایل شخصی در محضر عام، در جریان کارزارهای انتخاباتی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، مناسب به نظر نمی­رسد و از بُعد فرهنگی هم کار خوبی نیست.

وی گفت: «ما شاهد بودیم که اکثراً تکت­های انتخاباتی در کمپاین­های انتخاباتی خود، به جای این­که برنامه های شان را در پنج سال آینده که چه کاری را انجام می­دهند به مردم بیان کنند؛ اما با تاسف به صحبت­هايی می­پردازند که شایسته یک ملت مثل افغانستان نیست و جای تاسف است و با الهام از صحبت­های غیر مسلکی نامزدان، حامیان شان نیز متاثر می­شوند و در مراحل بعدی به تشنج رو می­آورند.»

موصوف، با انتقاد و نگرانی از تعرض نامزدان بر حریم خصوصی یکدیگر گفت که سخنگویان ستادهای انتخاباتی، در بحث­های انتخاباتی، یاوه سرایی کرده و به حریم خصوصی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، تعرض می­کنند و چنین برخوردها در آینده مشکل جدی را میان شهروندان ایجاد می کند، که ترمیم آن کار ساده نخواهد بود.

رشید، با اشاره به بحث­های نامزدان در رسانه­ها، افزود: «بعضی اوقات آنقدر وارد بحث ماجراجویانه می­شوند که کنترول کردن آن، به یک خبرنگار کار ساده نمی­باشد و ممکن بعداً خود شان نیز پیشمان شوند.»

دیدگاه کارشناسان حقوقى

شهلا فرید استاد حقوق و علوم سیاسی پوهنتون کابل، با ذکر این­که در قوانین افغانستان، حریم خصوصی افراد تعریف نشده است، گفت که در کود جزا در مورد حریم خصوصی اشاره شده است؛ اما هنوز هم کافی نیست و شخصی که بخواهد از حریم خصوصی اش دفاع کند، محکمه ای نیست که آن را تعقیب کند.

وی، از تعرض نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در کارزارهای انتخاباتی به حریم خصوصی یکدیگر شان، انتقاد کرده و گفت: «اخلاق اجتماعی اجازه نمی­دهد که مردم و یا رسانه­ها در مورد حریم خصوصی و مسایل خانوادگى نامزدان سوال کنند.»

این کارشناس حقوق افزود که شمار زیادى از شهروندان باسواد، به خاطر عدم ارایه برنامه نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، تاکنون تصمیم نگرفته اند که به کدام نامزد رای بدهند.

او تصریح کرد: «مردم توقع داشتند که کاندیدان برنامه­های یکدیگر شان را نقد کنند و پلان خود را به مردم ارائه کنند؛ اما با تاسف که رئیس جمهور و رئیس اجرایی حکومت و سایر نامزدان، هر کدام شان به­ جای نقد برنامه های شان، به شخصیت یکدیگر خود تعرض می­کنند و حتا در مورد لباس و فیشن شان نیز پرسیده می­شود، که این خلاف کارزارهای انتخاباتی است و تعریف درست از کمپاین ندارند.»

دیدگاه کمیته رسانه­های کمیسیون مستقل انتخابات:

بنفشه بینش منشی و کمیشنر کمیته رسانه­های کمیسیون مستقل انتخابات، گفت که بر اساس قوانین کشور، حریم خصوصی افراد به خصوص نامزدان انتخاباتی، از تعرض مصئون است.

وی، با اشاره به ماده چهارم «تنظیم لایحه فعالیت­های رسانه­های همگانی در جریان انتخابات»، افزود که بر اساس این لایحه، رسانه­های همگانی حق ندارند که به شخصیت و کرامت افراد تعرض و به حریم شخصی و خصوصی آنان دخالت کنند.

موصوف گفت که اگر از طرف رسانه و یا خبرنگار سوالی مطرح ­شود که مرتبط به حریم خصوصی مصاحبه شونده باشد، به طور آشکارا نقض دو فقره مادۀ چهارم تنظیم لایحه رسانه های همگانی می ­باشد و اگر این موارد، به نیابت از مردم از سوی رسانه و یا خبرنگار در برنامه زنده و یا ضبطی باشد، کدام مشکل وجود ندارد و بُعد کمپاینی دارد.

او تصریح کرد: «وقتی یک خبرنگار در یک برنامه ضبطی، سوالی را از نامزد مطرح می کند که آرای اکثریت اشتراک کنندگان را دارد، نقض حریم خصوصی گفته نمی­شود؛ مگر این­که از جانب یک خبرنگار رسانه­های همگانی مشخصاً پرسیده شود؛ در آن صورت نقض صریح دو فقره مادۀ چهارم لایحه تنظیم رسانه های همگانی می باشد.»

بینش، با اشاره به اینکه برای نقض کنندگان حریم خصوصی، تدابیر ویژۀ انضباطی اتخاذ می­شود، گفت که هرگاه از سوی یک رسانه، حریم خصوصی یک شخص نقض، دخالت و یا موارد شخصی وی توهین و تحقیر شود، در صورت دریافت شکایت و یا تشخیص از سوی این کمیته، در نخست دستور به اصلاح و اخطاریۀ کتبی داده می شود و پس از آن، پنج هزار افغانی تا صد هزار افغانی جریمه نقدی می شود.

به گفته وی، با آنهم اگر رسانه­ها تمرد کرده و به عمل نقض قانون ادامه بدهند، به تعقیب عدلی و قضایی معرفی می شوند.

وی، با اشاره به اینکه تا کنون کدام شکایتی به خاطر نقض حریم خصوصی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در کمیته رسانه­ها ثبت نشده است، گفت که در بخش های دیگر، شماری از رسانه هايی که نقض لوایح و طرزالعمل ها را انجام داده بودند، برای شان توصیه و اخطاریه کتبی داده شده است.

ديدگاه کميسيون شکايات انتخاباتى

محمد قاسم الیاسی منشی و سخنگوی کمیسیون شکایات انتخاباتی، با اظهار تاسف از این­که واژه نقض حریم خصوصی در قانون انتخابات افغانستان ذکر نگردیده است، گفت: «این واژه به عنوان ضرر به کاندید دیگر به کار رفته است، که البته میشه آن را ارتباط داد به قضیه حريم شخصى.»

وی، با ذکر این­که به منظور مبارزات سازنده و سالم، نباید رقابت منفی صورت بگیرد، افزود که هرنوع رقابت منفی که توهین، تحقیر و ضرری به دیگران وارد بکند، کمیسیون شکایات انتخاباتی به آن رسیدگی کرده و می­کند.

الیاسی گفت که تا هنوز در مورد حريم شخصى، کدام شکايت به ثبت نرسيده است.

عزیزالله همدرد

Hits: 6037