وعده هاى غیرعملی نامزدان سبب بى اعتمادى مردم بالای پروسۀ انتخابات شده است

کابل (پژواک، ٣٠ سنبله ٩٨): يافته هاى آژانس خبرى پژواک نشان مى دهد که برخى وعده هاى نامزدان انتخابات رياست جمهورى، خيالى و غيرقابل اجرا بوده و اين امر، سبب بى اعتمادى مردم نسبت به نامزدان و انتخابات پيش رو شده است.

مبارزات انتخاباتی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، در ششم اسد سال روان، رسما آغاز شد و قرار است تا ۴۸ ساعت قبل از روز انتخابات(٦ميزان) ادامه یابد.

يافته هاى پژواک نشان مى دهد که در اين مدت، برخى نامزدان در جريان کمپاين هاى شان، به هدف کسب راى وجلب اعتماد مردم، وعده هاى خيالى را ارايه کرده اند که غير عملى مى باشد.

 بربنياد اين يافته ها، هرچند تاکنون اکثرنامزدان، کمترين برنامه هاى کمپاينى داشته اند و شمارى هم که مبارزات کمپاينى آنها پُررنگ بوده، بيشتر به مسايل انتقادى عليه نامزدان ديگر پرداخته تا تشريح برنامه هاى حکومت آيندۀ شان، که بيشترينه انتقادات به آدرس رئيس جمهورغنى و داکتر عبدالله عبدالله رئيس اجرايى حکومت فعلى صورت گرفته است.

“تامين عدالت عمرى، براى خودکفايى اقتصادى افغانستان يک سال نيازاست، افزايش عوايد تا ٢٠ ميليارد دالر، توزيع برق در تمام ولسوالى هاى افغانستان در مدت دوسال، خريد محصولات زارعين کشور ٥٠ در صد بالاتر از نرخ بازار، کاريابى براى يک ميليون تن در يکماه، تبديلى ولسوالى ها به ولايات، افزايش معاشات معلمين از هفت هزار به هفتاد هزار افغانى، از وعده هاى نامزدان رياست جمهورى مى باشد که غيرقابل تطبيق و حتى خيالى گفته شده است.

همچنان تامين امنيت سرتاسرى، ايجاد وزارت ورزش وجوانان، کاريابى براى صدها هزارتن، برق رسانى، تامين امنيت و ثبات، بهبود وضعيت اقتصادى مردم  از وعده هاى تکرارى دو نامزد (محمد اشرف غنى و داکتر عبدالله) مى باشد.

وعده­هاى فريبندۀ نامزدان رياست جمهورى:

هرچند چنين وعده­ها توجه مردم را جلب مى کند؛ اما برخى کارشناسان، تطبيق اين وعده را دشوار وحتى ناممکن دانسته و آن راعوام فريبانه خوانده اند.

 به اساس يک گزارش تحقيقى آژانس خبرى پژواک؛ محمد اشرف غنى رئيس تيم انتخاباتى «دولت ساز»، در نخستين نشست انتخاباتى اش وعده سپرده  که در دو سال آينده حکومت جديدش، به تمام ولسوالى هاى کشور برق مى رساند.

اين نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفته است: «در ظرف دو سال آينده، هر ولسوالی افغانستان برق خواهد داشت و در ظرف سه تا چهار سال، تمام قریه های آن­ طرف خط دیورند نيز صاحب برق خواهند شد.»

 اما آگاهان امور، این تعهد غنی را کمپاینی و نادرست می خوانند و می گویند که مردم، باید بالای چنین تعهدات اعتماد نکنند.

غنى در اين نشست گفته است که در پنج سال گذشته؛ “سلطۀ زر، زور و ظلم” را ضعیف ساخته و از مردم خواست که به او صلاحیت بدهند تا “قانون و عدالت” را در این کشور پیاده کند. او در ادامه سخنانش گفته بود که با زورگو معامله نمى کند.

همچنان وى در یکى ديگراز نشست هاى کمپاينى اش، به مردم وعده سپرده که در صورت پيروزى درانتخابات پيش رو، «عدالت عمری» را درجامعه تامين خواهد کرد.

اشارۀ اين نامزد انتخابات، به زمان خلافت حضرت عمر فاروق (رض)، خلیفه دوم مسلمانان بوده است.

عدالت عمرى: در اين گونه حکومت، حکومت اسلامى می‌کوشد تا پایه‌های نظام اسلامی را در جوامع اسلامی تثبیت نماید که مهمترین آن‌ها عدل و مساوات است. چنان که عمر فاروق(رض) در نخستین روز خلافتش از عدل و مساوات سخن به میان آورد و یقینا هدف ایشان، اقامۀ عدل و انصافی است که اسلام حاصل آن است.

به همين گونه اشرف غنى دريک برنامۀ کمپاينى ديگر درجمع هوادارانش گفت که در پنج سال آینده، افغانستان را از وابستگی خارجی مى رهاند و از منابع  داخلی برای هزينۀ نيازمندى هاى کشور به ويژه تجهیز نیروهای امنیتی افغانستان استفاده خواهد کرد.

اين در حالى است که فعلاً بیش از۵۰ درصد بودجۀ ملی افغانستان و مصارف نیروهای امنیتی کشور، از کمک‌های جامعه جهانی تمويل مى گردد.

شمارى از آگاهان امور، اين وعدۀ رئيس جمهور را فريبنده وغير قابل تطبيق مى دانند و مى گويند که در پنج سال دوره حکومت غنى، بيعدالتى بيداد مى کرد؛ در پنج سال بعدى چگونه آن را تطبيق خواهد کرد؟

اما اين تنها تيم انتخاباتى دولت ساز نيست که وعده هاى غيرقابل عملى را به مردم سپرده است، تيم انتخاباتى «ثبات و همگرايى» به رهبرى داکترعبدالله نيز چنين وعده هايى داشته است.

داکترعبدالله عبدالله  نامزد اين تيم در يکى از نشست هاى کمپاينى اش گفت: «دراین پنج سال در اثر جنگ های تحمیلی، هزاران تن از هموطنان بی گناه ما بی مورد به خاک خون کشیده شدند، اولین نیاز مردم ما بعد از این، آمدن صلح است و هر گاه تیم ما برنده شد، صلح پایدار را در کشور تامین خواهیم کرد.»

آگاهان امور مى گويند که اين، يک وعدۀ فريبنده و جز براى کسب راى چيزى ديگر بوده نمى تواند؛ زيرا در پنج سال گذشته نيز داکترعبدالله شامل حکومت بود و به اساس تقسيمات ٥٠ -٥٠ وزارت امور داخله سهم رياست اجرايى حکومت مى شد؛ اما با گذشت هر روز وضعيت امنيتى بدتر شده است.

ايجاد وزارت امور جوانان و ورزش، از وعده هاى ديگر اين تيم انتخاباتى مى باشد که داکتر عبدالله عبدالله در کمپاين هاى انتخابات قبلى رياست جمهورى نيز آن را به جوانان سپرده بود.

عبدالله، در نخستين  نشست کمپاينش پذيرفته است که در دورۀ پنج ساله حکومت وحدت ملی، نتوانست وعده‌های خود به جوانان را عملی کند؛ اما وى مجددا وعده سپرده است که در نخستين روزحکومت جديدش، به وعده خود درمورد ايجاد وزارت جوانان و ورزش وفا خواهد کرد .

اما شمارى از جوانان مى گويند که ديگر، فريب اين چنين وعده ها را نخواهند خورد. 

درعين حال، انوارالحق احدى يک تن از حاميان تيم انتخاباتى ثبات وهمگرايى، دريکى از نشست هاى کمپاينى اش به حاميان شان وعده سپرد که اين تيم، بر ضد فساد مبارزه خواهد کرد و فساد را تا پنجاه درصد کاهش مى دهد.

اما برخى از آگاهان مى گويند که اگر اين چنين مى بود، چرا درپنج سال گذشته رياست اجرايى حکومت وحدت ملى، در مبارزه با فساد دستاورد عمده اى نداشت؛ به باورآنان اين هم جز فريب چيزى ديگر نيست.

تيم انتخاباتى« مادر وطن» نيز در برنامه هاى کمپاينى خود، وعده هاىى براى مردم سپرده است. 

سید نورالله جلیلی رئيس اين تيم انتخاباتى، به تاریخ ۱۳ اسد سال روان، در آغازين روز مبارزات انتخاباتی اش گفته بود: «از درون جامعه ايستاد شده ام و این را درک میکنم که یک معلم با هفت هزار افغانی چطور زندگی میکند؛ اما پسر وزیر یا رهبر، در موتری که ۲۰۰ هزار دالر ارزش دارد، گشت و گذار میکند! این چگونه عدالت است؟ در صورت پیروزی، معاشات معلمان را از ۷۰۰۰ افغانی به ۷۰ هزار افغانی بلند میبرم و معاشات مامورین را نیز بلند خواهم کرد.»

به اساس يک تحقیق آژانس خبری پژواک، اين تعهد جلیلی، بدون توجه به امکانات کنونی کشور صورت گرفته و قابل تطبیق نمی باشد.

جليلى در کنار ساير وعده هايش گفته است که ولسوالى هاى کشور را به ولايت ارتقا ميدهد و درصورت پيروزى، حکومت امارت اسلامى را در کشور به رسميت مى شناسد.

با اين حال، آگاهان مى گويند که وعده هاى جليلى نيز قابل اجرا نبوده وعوام فريبانه مى باشد.

تيم انتخاباتى «مسئولیت وعدالت» نيز در کمپاين هاى خود وعده هايى به مردم داشته است که غير قابل تطبيق است.

نور رحمان لیوال رئیس اين تیم انتخاباتی، در یکی از کمپاین های انتخاباتی اش گفته است که در يکماه ماه نخست حکومتش یک میلیون فرصت کارى، درسه ماه  ديگر دو مليون و در پنج سال ١٠ ميليون فرصت کارى ايجاد ميکند .

اين درحاليست که  کاریابی برای افغان ها، از وعده های نامزدان ديگر نيزمی باشد.

به همين گونه فرامرز تمنا رئيس تيم انتخاباتى«تدبیر و توسعه» نيز در يکى از کمپاين هاى انتخاباتى خود گفته است که در صورت برنده شدن، محصولات زراعتى تمام دهاقين و باغداران را با ٥٠ درصد قيمت بلندتر از نرخ بازار، خريدارى و به فروش خواهد رساند.

ديدگاه هاى مردم در مورد وعده هاى نامزدان انتخابات رياست جمهورى:

حشمت الله باشندۀ مکروريان و فارغ يکى از ليسه هاى شهر کابل که درحال حاضر، در يک دکان لباس فروشى کار مى کند، به پژواک گفت: «اکثرسخنرانى نامزدان رياست جمهورى را گوش کرده ام؛ تاحال که مى بينيم، يکى شان برنامه درست ندارند،  بيشتر وعده هاى شان دروغ است، وعده هايى بوده که در پنج سال حکومت شان اصلا قابل تطبيق نمى باشد.»

اين جوان در پاسخ به اينکه کدام وعده هاى نامزدان غيرعملى وخيالى مى باشد، گفت: «مثلا داکتر صاحب عبدالله وعده داد که وزارت جوانان مى سازد، اين يک دروغ محض است، عبدالله صاحب پنج سال پيش هم در يک کمپاين خود اين وعده را سپرده بود، او ميخواهد که ما جوانان برايش راى بتيم.»

وى در ادامه افزود: «محمد اشرف غنى در کمپاين خود گفته است که عدالت عمرى را اجرا خواهد کرد، خواب است، خيال است و محال؛ در پنج سال که گذشت چه کرد؟ همين حالى بى عدالتى به اوج خود رسيده است، مه فکر مى کنم اين وعده در ٢٠ سال ديگه هم قابل تطبيق نيست.»

سليمه صديقى از فعالان مدنى درشهر کابل، به پژواک گفت که شمار زياد برنامه هاى کمپاينى نامزدان را گوش داده است؛ اما تا به حال هيچ يک از برنامه هاى نامزدان، مورد علاقه اش نبوده است؛ زيرا نامزدان کمتر برنامه داشته اند و بيشتر بر يکديگر انتقاد کرده اند.

وى افزود: «طبیعتا چون زمان کمپاین است، تمام نامزدان می کوشند تا با وعده های چرب، اذهان عامه را به سمت خویش جلب نمایند؛ در حالى که اکثریت مطلق وعده های نامزدان فعلی، میان تهی و غیر عملی در اجتماع افغانستان می باشد.»

وى گفت که اکثریت وعده هاى نامزدان، با توجه به شرایط و بحرانی که افغانستان با آن مواجه است، غیرعینی و غیرمنطقی و صرف وعده های سر خِرمن می باشند.

او علاوه کرد: «به طور مثال، داکتر غنی شعار می دهد که با زورگو معامله نمی کند؛ در حالیکه تعداد زیادی از زورگویان را همین حالا به دستگاه حکومت جا داده است؛ همانند جنرال الماس و برادرش و یا ملا تره خیل و یا آقای مسلمیار و ده ها چهرۀ دیگر.»

سليمه به وعده هاى نامزدان ديگر نيز انگشت انتقاد گذاشته گفت: «نورالله جليلى شعار مى دهد که در حکومت مادر وطن، هر مردی که با خانم خود بدرفتاری کند، در حضور عام محاکمه خواهد شد؛ اين يک وعده غير عملى است.»

به باور موصوف، تمامى نامزدان به خصوص غنى و عبدالله، بايد بدانند که با اين وعده هاى فريبندۀ شان مردم را نسبت به خود شان بى اعتماد کرده اند و ديگر مردم به آنها باور ندارند.

همچنان زرغونه روشان کارمند راديو سلام وطندار نيز دادن وعده هاى غيرعملى از سوى نامزدان را سبب ايجاد فاصله ميان مردم وانتخابات دانسته ، گفت: « لطيف پدرام در يک برنامه کمپاينى خود اعلان کرد که حکومت فدرالى را تشکيل مى دهد، او بايد بداند که تطبيق اين برنامه اش ناممکن است؛ زيرا حکومت فدرالى سبب تکه، تکه شدن کشور مى شود.»

شاه پوربختيار نويسنده و خبرنگارنيز گفت: «تا اکنون که منحیث یک خبرنگار به برنامه هاى کمپاينى نامزدان گوش کرديم، نامزدان فاقد برنامه های عملی اند، همه اش خيالبافى چيز ديگرى نيست.»

وى به طو مثال گفت: «یک نامزد مى گويد من در ظرف  پنج سال، تمام افغانستان را تا آن سوی خط ديورند برق میتم؛ یک نامزد ديگر مى گويد که مه معاش معلم را از ٧ هزار افغانی به ٧٠ هزار افغانی بلند میبرم؛ معلوم نیست از کدام بودجه؟ یک نامزد ديگر مى گويد که مه در ظرف سه ماه افغانستان را امن مى سازم؛ درحاليکه در حال حاضر شمارى از ولسوالى هاى کشور به دست طالبان است.»

موصوف افزودکه مردم با شنيدن اين برنامه ها بالاى نامزدان بى باور شده اند و ممکن در انتخابات، کمتر اشتراک داشته باشند.

آگاهان امور وعده های نامزدان را ميان تهى مى دانند

ذبيح الله فرهنگ استاد موسسه تحصيلات عالى استقلال و آگاه مسايل سياسى گفت با آن که در اين دور انتخابات، برنامه هاى کمپاينى نامزدان خيلى ضعيف مى باشد؛ تاحال هيچ يک از نامزدان نتوانسته اند در مناظره شرکت کنند؛ زيرا نامزدان در مناظره ها مى توانند به بسيار خوبى حريفان خود را شکست بدهند.

اما موصوف افزود که اکثر برنامه هاى کمپاينى نامزدان را از طريق تلويزيون، راديو و شبکه هاى اجتماعى تعقيب کرده است.

وى گفت: «يک تن از نامزدان در يکى از برنامه هايش مى گفت: ما با تمام کشورهای جهان وابستگی متقابل می خواهیم و احترام متقابل می خواهیم. وقتی ازشان پرسیده می شود که برای مهار آب های افغانستان چه برنامه دارید؟ می گوید ما احترام متقابل می خواهیم، این احترام متقابل یک حرف خیالی و نا امید کننده است.»

فرهنگ در ادامه افزود: «مثال دیگر: می گویند ما در روابط خارجی خود بین کشور هند و پاکستان حفظ بيطرفى می کنیم یا بین ایران و عربستان یا روسیه و امریکا؛ این شعارها خیالی اند و قابل تحقق نیستند. چون افغانستان توان این کارهای بزرگ را ندارد. یک کشور ضعیف چگونه و با چه ابزارهايی می تواند موازنه خلق کند؟ امکان ندارد.»  

موصوف گفت که تاحدودى برنامه هاى محمد اشرف غنى قابل مکث است؛ زيرا در پنج سال گذشته، برخى کارها در بخش هاى اقتصادى، ايجاد برخى زيربناها صورت گرفته و در پنج سال آينده بهتر خواهد شد.

وى در ادامه افزود: « هرچند داکتر صاحب اشرف غنى در پنج سال گذشته، در صحنۀ تطبيق برنامه هاى خود مشکلاتى داشت؛ اما مه فکر مى کنم که در پنج سال آينده بهتر بدرخشد؛ زيرا از وضع کنونی شناخت نسبتا بهتری دارد.»

احمد سعيدى يک تن ديگر از آگاهان امورگفت: «تا اين دمى که من کمپاين هاى نامزدان را تعقيب کرده ام، ماشاءالله يکى هم يک برنامه درست نداشته است؛ اگر داشته اند، همه جز عوام فريبى چيزى ديگر نبوده، است.»

وى به طور نمونه  افزود: «داکتر محمد اشرف غنى مى گويد که چهار چتۀ کابل را احيا مى کند؛ در حاليکه اين را همه مى دانند، اين وعده خيالى است و غير قابل اجرا، شما برين ببينيد که در اين مناطق، تعميرات به شکل عصرى اعمار شده اند. و يا عبدالله عبدالله همچنين چيزهايى مى گويد که همه چتيات اند.»  

سعيدى در ادامه سخنانش به کمپاين هاى دور قبلى نامزدان رياست جمهورى اشاره نموده گفت: «اين دو نامزد(اشرف غنى و عبدالله)، در کمپاين هاى انتخابات قبلى نيز وعده هاى عوام فريبانه اى چون براى ميليون ها تن کاريابى مى کنم، در دسترخوان مردم نان را مى آورم، ديگرش گفت که در خانه هاى مردم خوشبختى را به بار مى آورم؛ از اين قبيل سخنان را گفتند، ديديم که هيچ کدام تحقق نيافت.»  

به گفته او اين چنين وعده ها مردم را نسبت به نامزدان، نسبت به انتخابات و نسبت به حکومت، بى اعتماد ساخته است.

همچنان تاج محمد اکبر يک تن از آگاهان امور اقتصادى نيز بر برنامه ها و وعده هاى نامزدان انتقاد نموده گفت که اکثريت نامزدان برنامه عملى روى دست ندارند.

وى افزود: «اکثر وعده هاى نامزدان طورى است که آسمان را به زمين پايين مى کنيم، کوه ها را طلا مى سازيم؛ طور مثال يکى از همين نامزدان محترم گفته است که مه معاش معلمين را از هفت هزار به هفتاد هزار مى رسانم! او برادر از کدام مدرک؟ و يا ديگرى مى گويد که در روز اول، تمام مفسدين را محکمه مى کنم و يا ديگرش مى گويد که مه امنيت را تامين مى کنم، در ١٨ سال امنيت تامين نشد، همۀ اين وعده ها عوام فريبى اند.» 

موصوف نيز گفت که اين چنين وعده هاى عوام فريبانه، مردم را بى باور کرده است.

شهلا فريد استاد پوهنځى حقوق و علوم سياسى پوهنتون کابل، گفت که عبدالله عبدالله گفته است که امنيت را تامين مى کند؛ اين يک وعده دروغين است و هدف آن، جز گرفتن راى ديگر چيزى بوده نمى تواند.

وى افزود: «ما ديديم که آقاى عبدالله عبدالله، در پنج سال گذشته در حکومت وحدت ملى، رئيس اجرايى بود؛ اما با گذشت هرروز وضعيت امنيتى بدترشده است.»

پاسخ نامزدان رياست جمهورى

بيشترين انتقادات مصاحبه شونده ها در اين گزارش، بالاى تيم هاى “دولت ساز”، “ثبات وهمگرايى”، “مسئولیت وعدالت”، “تدبیر و توسعه” و” مادر وطن” بوده است.

سيد باقر کاظمى يک تن از سخنگويان تيم دولت ساز گفت که اين تيم هيچ وقت وعده هاى فريبنده نداده، تمام وعده هاى اين تيم، تحقق پيدا خواهد کرد.

موصوف به سوالى مبنى بر اينکه در دوسال اول در تمام ولسوالى هاى کشور برق تامين خواهد شد و يا وعده ديگر که با هيچ زورگو معامله نمى کند و ياهم عدالت عمرى را اجرا خواهد کرد، چنين پاسخ داد: «من به تفصيل نمى روم؛ اما مى گويم ما چيزى که گفتيم، تحقق پيدا خواهد کرد، ما برنامه داريم و پلان داريم، بدون شک که جناب رئيس جمهور فعلى و آيندۀ کشور، محمد اشرف غنى توانايى آن را دارد که عدالت عمرى را تامين نموده و يا اينکه گفته اند با زورگو معامله نمى کند، اين يک واقعيت است.» 

وى به سوالى مبنى بر اينکه درحال حاضر، برخى زورگويان در کنار تيم دولت ساز ديده مى شوند گفت: «بلى ديده مى شوند؛ اما اين را بايد بگويم که در دور قبلى، يک تن از زورگويان معاون اول رئيس جمهور بود، شما شاهد بوديد که جناب رئيس جمهور، چگونه جلو خودسرى هاى معاونش را گرفت.» 

داکتر محمد يحيى وياړ احمدزى معاون تيم مسئولیت وعدالت به رهبرى نورالرحمن ليوال، به پژواک گفت که وعده هاى اين تيم، به اساس پلان­هاى عملى تهيه شده اند، هيچ کدام غير قابل تطبيق نيستند.

وى در مورد ايجاد ميليون هاى فرصت کارى  درحکومتش چنين پاسخ داد: «ما منطقى اعلان کرديم، ما به وعده خود عمل مى کنيم، در يک ماه اول عمل مى کنيم، درحال حاضر ٥٠٠ هزار مامور ملکى داريم، کار آنان را در دو شفت مى سازيم و ٥٠٠ هزار تن ديگر را به کار مى گماريم که به يک ميليون تن مى رسد. ما گفتيم که براى يک ميليون تن دريک ماه کاريابى مى کنيم.» 

سید نورالله جلیلی رئيس تيم انتخاباتى مادر وطن، همچنان گفت که وعده هايش قابل تطبيق مى باشد، هيچ وعده خيالى نداده است.

وى افزود: «میخواهم معاشات معلمان را از عواید ملی به دست بیاورم.»

آژانس خبرى پژواک تلاش نمود تا پاسخ ساير تيم هاى انتخاباتى را نيز داشته باشد؛ اما تماس برقرار نگرديد.

زرغونه صالحى

Hits: 3626