برخى نامزدان انتخابات از کلمات نيشدار و تخريش آميز عليه هم استفاده کرده اند

کابل(پژواک،١۸سنبله ٩٨): يافته هاى پژواک، از جريان مبارزات انتخاباتى نامزدان رياست جمهورى نشان مى دهد که برخى نامزدان در بيشتر برنامه هاى کمپاينى، به جاى ارايۀ برنامه و اولويت هاى کارى شان، خلاف اصولنامه رفتارى برعليه يکديگر از کلمات نيشدار، الفاظ رکيک و تخريش آميز استفاده نموده اند.

مبارزات انتخاباتی١٧ نامزد انتخابات ریاست جمهوری، در ششم اسد سال روان رسما آغاز شد و قرار است تا ۴۸ ساعت قبل از روز انتخابات(٦ميزان) ادامه یابد.

“دروغگو، قاتل، مُضر، تفرقه انداز، ديوانه، چاينکى پز، چيلک انداز، اشرار، خاين، پوچ مغز، فريبکار، تقلب کار” وغيره، از کلماتى اند که شمارى از نامزدان در مقابل يکديگر حين کمپاين هاى انتخاباتى رد و بدل مى کردند.

نامزدان انتخابات رياست جمهورى، اين گونه الفاظ رکيک را درحالى در مقابل يکديگر استعمال مى کنند که در قانون انتخابات و”اصولنامه رفتارى نامزدان انتخابات”، بر حق حرمت تاکيد جدى شده است. 

قوانين و مقررات در اين زمينه چه حکم مى کنند؟

در بند آخر مادۀ ٧٦ قانون انتخابات آمده است: «طرز مبارزات انتخاباتى، توسط طرزالعمل جداگانه تنظيم مى گردد.»

همچنان درجزء (الف) اصولنامه رفتارى براى نامزدان انتخابات رياست جمهورى که در سوم اسد سال روان ازسوى کميسيون شکايات انتخاباتى اعلام شد، احترام به قوانين و مقررات، اصل صداقت، اصل حرمت به شخصيت ها، آزادى سياسى، حدود قانون وغيره تاکيد شده است.

به همين ترتيب درجزء (ب) اين اصولنامه به: «ممنوعيت تبليغات جمعى درمعابرعمومى، ممنوعيت تخريب تبليغات ديگران، ممنوعيت ايجاد ترس و ارعاب ديگران، ممنوعيت تحريک راى دهندگان براى اعمال غير قانونى، ممنوعيت تبليغات درمکان هاى نظامى …..» تاکيد صورت گرفته است.

در پایان این اصولنامه آمده است: «بدين وسيله از تمام هموطنان، رسانه ها و نهادهاى ناظر مرتبط به انتخابات تقاضا مى گردد تا هنگام هر نوع کمپاين برخلاف اصول يادشده از سوى کانديدان رياست جمهورى، کميسيون مستقل شکايات انتخاباتى را در جريان قرار داده و شکايات خويش را در اين زمينه ثبت نمايند؛ تا با متخلفين برخورد قانونى صورت گيرد و همچنين احزاب سياسى و کانديدان محترم مى توانند نسبت به تخلف انتخاباتى رقيبان خويش، در حدود  قانون با ارايه اسناد و مدارک کافى در کميسيون مرکزى شکايات انتخاباتى و کميسيون هاى ولايتى، ثبت نمايند.»

نامزدانى که برخلاف اين اصوالنامه کمپاين کرده اند:

محمد حکيم تورسن نامزد تیم انتخاباتی (ما عمل می کنیم، شعار نمی دهیم ) حتی از آغازین روز های ثبت نام به صفت نامزد ریاست جمهوری، به رقباى انتخاباتى اش به ويژه محمد اشرف غنی و داکتر عبدالله، تاخت و تازهاى کوبنده اى داشته است.  

وى در آغازين روزهاى نامزدى اش با يک شبکۀ تلويزيونى گفته بود: « مه که برنده شوم، هر دویش را نه آقای عبدالله [رئيس اجرايى حکومت و نامزد رياست جمهورى]و نه آقای غنی [رئيس جمهور و نامزد رياست جمهورى] را، ولا اگر این ها را شاگرد چاینکی پز هم بگیرم.»

وی به تاريخ ٣١ سرطان دريک کمپاين انتخاباتى اش در کابل گفت که در صورت پیروزی، مقام‌های حکومت فعلی و حکومت پیشین را محاکمه نموده و بعد از فيصله محکمه اعدام خواهد کرد.

همچنان تورسن، به تاریخ ۷ سنبله در يک کمپاین انتخاباتی اش در کابل، خطاب به اشرف غنی گفت: «اگر این بار فکر کردی که با تقلب کامیاب مى شوی، پس این آرمان را به گور ببری؛ چرا که مردم هوشیار شده اند، دیگر فریب دروغ هایت را نمی خورند.»

وی به گفتگوهای صلح اشاره نموده افزود: «وقتی از غنی پرسیده می شود که گفتگوهای صلح به کجا رسیده است؟ خوده به در دیوانگی مى زند و می گوید که مه چیزی نمی فهمم؛ در حالیکه از تمام مسايل گفتگوهاى صلح آگاه است، ولی ملت بيچاره را فریب می دهد.»

اين  تنها تورسن نیست که به رقبای انتخاباتی اش تاخت و تاز می کند و آنان را مورد توهین و تحقیر قرار می دهد؛ برخى نامزدان ديگر نيز در کمپاين هاى انتخاباتى خود، به رقباى انتخاباتى شان تاخت وتاز هايى داشته اند.

محمد ابراهیم الکوزى رئيس تکت انتخاباتی (تعهد وعمل)، به تاريخ ١٧ اسد سال روان در يک برنامۀ کمپاينى اش، از واقعات مختلف انتحارى در بين مردم و نيروهاى امنيتى ياد کرد و گفت: «مه بالاى ستره محکمه افغانستان صدا مى کنم که اين [محمد اشرف غنى] يک قاتل است، اين بايد تا آخر عمرش در محبس تير کند، اين رهبر مردم افغانستان شده نمى تواند؛ چرا که او کسى است که دربين قوم محترم تاجک و قوم بزرگ پشتون تفرقه ايجاد کرده، مه نمى توانم که حرکت هاى مضرانه اين را از ياد ببرم.»

همچنان داکتر سيد نورالله جليلى رئيس تکت انتخاباتی (مادر وطن)، در یکى از نشست های کمپاینی در کابل از کسى نام نبرد؛ اما گفت: «اين خاينين در ١٨ سال گذشته در حکومت ها سهم داشتند، اين خاينين يک بار ديگر به طور بى شرمانه خود را نامزد کرده اند؛ بياييد اين چهره هاى تکرارى و دو پاسپورته را بشناسيد و ديگر براى شان اجازه ندهيد که بالاى تان حکومت کنند.»

موصوف افزود: «ما بايد به مردم خود دروغ نگوييم، اگر دروغ گفتن نتيجۀ مى داد، امروز داکتر اشرف غنى محبوب ترين چهره ما و شما مى بود.»

وى در ادامه افزود: «در ده سال گذشته براى ما دروغ گفتن، وعده هاى زيادى دادن، ولى يکى از آن عملى نشد.  گفتند هيچ افغانى از افغان ديگر برتر نيست، ما ديديم دروغ بود. گفتند که بر دسترخوان افغان ها نان مى آوريم دروغ بود. گفتند که تجارت را بهبود مى بخشيم؛ اما تمام قراردادها به شرکت هاى ترکى و خارجى داده مى شود. گفتند که ما اخلاق اسلامى را پياده مى کنيم، شما از سرو صداى فحشا قضاوت کنيد.»

 اما این تنها جليلى نيست که به اشرف غنى “دروغگو” خطاب مى کند ، بلکه شمار دیگر نامزدان نیز غنى را “دروغگو”  خطاب نموده اند.

داکترعبدالله عبدالله رئيس تيم انتخاباتى ثبات و همگرايى نيز در چندين برنامه کمپاينى اش، غنى را “دروغگو” خوانده و گفته است که غنى به وعده هايش عمل نکرده است.

همچنان عبدالله دريکى از برنامه هاى کمپاينى اش، به طور فکاهى آمیز رقیبش را چنین مسخره کرد: «آقای غنی به عربستان رفته است و برای بهبود وضعیت افغانستان دعا مى کند؛ امیدوارم که به مانند سفر های قبلی پشت به کعبه دعا نکند، امیدوارم که این بار روبه کعبه نموده دعا کند.»

او در یک نشست دیگر، رقیب انتخاباتى اش (غنى) و معاون اول رقیبش(امرالله صالح) را چنین مسخره ساخت: «اين تيم [ ثبات و همگرايى] آن طور تيمى نيست که از معاون اولش پرسيده شود که چرا با اين تيم رفتى، باز جواب نداشته باشد و بگويد اين نفر پیر و مريض است، سه ماه بعد ميميرد و باز مه خودم رئيس جمهور مى شوم.»

از جانب ديگر داکترمحمد اشرف غنى رئيس تکت انتخاباتى دولت ساز و حاميانش نيز به رقباى انتخاباتى اش، تاخت و تازهايى داشته اند.

غنى در يک مصاحبۀ تلويزيونى  درمورد سرنوشت رياست اجراييه در حکومت آينده چنين گفته است: «رياست اجراييه به رياست چيلک انداز مبدل شده است.»

برخى نامزدان انتخابات رياست جمهورى، نه تنها از طريق سخنرانى ها در جمع هواداران شان، بلکه درصفحات اجتماعى نيز به رقيبان شان سخنان زننده را استعمال کرده اند.

الفاظ رکیک و کلمات نیشدار در کمپاين هاى فيسبوکى

محمد عمر داوودزى رئيس کمپاين تيم انتخاباتى دولت ساز در صفحه مجازى فيسبوکش، خطاب به داکتر عبدالله و رحمت الله نبیل گفته است: «از تخم جنگی و نامه نویسی دست بردارید و برنامه هاى تان را با مردم شریک سازید!»

در يکى از صفحات ديگر تيم دولت ساز شمال چنين پست گذاشته شده است: «کانديدهاى ناکام و بى برنامه! به عوض غيبت و تهمت در ستيژ کمپاين آهنگ خوانده، برقصيد، بيشتر جلب توجه مى کنيد! مردم اين بار آگاهانه تصميم خواهند گرفت؛ به جنگسالار و بقاياى اشرار اعتماد نمى کنند، حتى اگر قيمتى ترين لباس برتن داشته باشيد، مغزش پوچ و مکروبى است.»

همچنان در صفحه اجتماعی فیسبوک تیم دولت ساز شمال نوشته شده است: «مبارزه سیاسی حق تان است، به عوض غیبت و چرندگویی برنامه ارایه کنید، مردم از شما شناخت کامل دارند لازم نیست حرف از صداقت، تعهد خود بزنید.»

دریک صفحۀ دیگر اين تيم، عکس دوران جهاد داکتر عبدالله شريک شده و روى عکس چنين نوشته شده است: «کاندیدان محترم و معامله گران رای مردم!»

در يک پست ديگر، از طرفداران تيم دولت ساز نوشته شده است: «رای به تیم جنایتکاران رای به ویرانی و جفا به سرنوشت است…..»

همچنان در رسانه هاى اجتماعى، نوارتصويرى از جنرال عبدالرشيد دوستم معاون نخست رياست جمهورى و يک تن از حاميان تکت انتخاباتى ثبات و همگرايى به رهبرى داکتر عبدالله عبدالله، دست به دست مى شود.

دوستم در اين ويديو در واکنش به اظهارات محمد اشرف غنی که در جريان کمپاین انتخاباتی در ولایت هرات گفته است (شاخ های پلاستیکی زورمندان را شکستم)، در بین شماری از هوادارانش در شهرشبرغان، به شاخ­هاى گوزنى که در کنارش ايستاده، اشاره مى کند و مى گويد: «اشرف غنى! این شاخ ها پلاستیکی نیست، آیا تو قادری که آنها را بشکنی؟»

عبدالرشيد دوستم يک تن از حاميان تيم انتخاباتى و همگرايى در صفحۀ فيسبوک اش در مور دبه شعار محمد اشرف غنى نامزد رياست جمهورى که مى گويد:«اى وطن خودم مى سازمت. » چنين نوشته است:«فريب شعار اى وطن مى سازمت را نخوريد، تيم دولت ساز نيست، تيم تابوت ساز است، مردم را فريب مى دهند.»

شاه حسين مرتضوى مشاور رييس جمهور غنى ، در صفحۀ فيسبوکش به تيم ثبات و همگرايى تيم فکاهى خطاب کرده است.

حاجى محمد محقق يک تن از حاميان تيم ثبات و همگرايى در واکنش به اين سخن مرتضوى مبنى بر تيم فکاهى چنين درصفحۀ فيسبوکش نوشته است: «يک نفرک به مه گفته که چرا فکاهى فکاهى ميگه؛ بچيش مه با اين فکاهى ها گورتان را مى کنم بخير.»

به دنبال اين سخنان محقق مرتضوى در فيسبوک خود چنين پاسخ داده است:« به جاى مرگ به زندگى فکر کنيم، به جارى گورکندن به آبادانى فکر کنيم و به جاى دشنام بياييد مناظره کنيم !!»

مرتضوى در يک پست ديگرش نوشته است که بياييد گورکن ها را بشناسيم! يک متنى را در رابطه به جنگ هاى بيش چهار دهه اخير و عاملين اين جنگ ها نوشته است.

استفاده از الفاظ رکيک و تخريش آميز ازسوى نامزدان عليه يکديگر، درحالى صورت ميگيرد که مردم علاقه مند اين هستند که بيشتر درمورد برنامه ها و توانايى هاى نامزدان بدانند؛ تا به اساس آن به نامزد مورد علاقه خود راى بدهند.

شمارى ازمردم، اين چنين کمپاين ها را ناقص تلقى نموده مى گويند که استفاده چنين الفاظ، مخاطبين را متردد و سراسيمه مى سازد.

مردم در مورد چه مى گويند؟

جنرال محمد ایوب سالنگی معین پيشين بخش امنيتى وزارت امور داخله، در صفحۀ تويترش نوشته است: «درجريان كمپاين عفت كلام بايد رعايت گردد، از كلمات نيشدار و پندكدار كه سبب درد وجدايى بيشترمردم ما و آب اندازى به آسياب دشمن گردد، بايد پرهيز كرد.»

همچنان ولی فروزان باشندۀ شهرکابل گفته است: «کمپاین کنند؛ اما از بد گفتن تیم های دیگر خودداری نمايند، با انتقاد و بدگويی دشمن تقویه مى شود. نامزدان صرف در مورد خوبی های تیم خود و برنامه های تیم خود حرف بزنند. از شنیدن بدی های اشرف غنی خیلی خسته شده ایم،  به لحاظ خدا يک چیز نو بگويید.»

احمد ضیا رحیمزی نويسنده و ژورنالست گفته است که کمپاین های انتخاباتی در افغانستان، هنوز هم به همان شکل خسته کن سابقه صورت ميگيرد، نامزدان محترم کمتر ابتکار دارند و کمتر برنامه هاى شان را ارايه مى کنند.

وی افزوده است: «از اینکه نامزدان برنامه های خود را بگویند، متاسفانه در کمپاین های شان به تمسخر و ریشخند ساختن نامزد ديگر مى پردازند، توهین و تحقیر در مجموع هر کسى که باشد، خلاف همه موازین انسانی و اصول دموکراسی شمرده می شود.»

تحليل آگاهان

به باور برخى آگاهان، اکثر نامزدان انتخابات رياست جمهورى، تاکنون نتوانسته اند از يکماه گذشته مبارزات انتخاباتى که بايد براى مردم برنامه هاى شان را بيان مى کردند و راى مردم را به خود جذب مى کردند، استفاده بهينه کنند؛ زيرا اکثريت نامزدان، برنامه هاى خوب کمپاينى نداشتند و دراکثر برنامه ها فقط به نقد يکديگر پرداخته اند.

یوسف رشید رئیس اجرایی مؤسسه انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان(فیفا)، به آژانس خبرى پژواک گفت که در مبارزات انتخاباتى بايد برنامه ها معرفى شود، اهداف شان مشخص گردد و نامزدان برعلاوه اشتراک در گردهمايى ها، در مناظره ها نيز شرکت کنند و قوت خود را براى مردم نشان بدهند.

وى در ادامه افزود: «اما متاسفانه در کشور ما هنوز هم تعريف درست از کمپاين وجود ندارد و اکثر نامزدان محترم نتوانسته اند که برنامه هاى شان را براى مردم اعلان نمايند، که يک ضعف بسيار بزرگ محسوب مى شود.»

او همچنان گفت: «متاسفانه که در کمپاين ها بيشتر حق حرمت صورت مى گيرد، بايد بگويم که در قوانين حق حرمت ممنوعيت دارد؛ اما متاسفانه که برخى نامزدان و حاميان شان، از حد و حدود بيرون شده و بى حد حرف هاى رکيک و زشت به يکديگر وارد مى کنند، همچنان گاهى اوقات به برخى مسايل که نه سند و نه ثبوتى دارند، دامن مى زنند که عفت و حيثيت جامعه و تودۀ کثيرى از مردم را نيز خدشه دار مى سازند؛ طور مثال طرفداران يکى از نامزدان در يک نشست حمايتى اش گفتند که درارگ فحشا بى داد مى کند، اين سخنان وى به عفت و عزت زنانى که در ارگ کار مى کنند، صدمه وارد نموده است.»

موصوف درادامه افزود که بايد کميسيون هاى مستقل انتخابات و شکايات انتخاباتى، همچو موارد را ثبت نموده و با اين چنين افراد و اشخاص برخورد قانونى صورت بگيرد.

 يوسف رشيد، با بيان اينکه اين چنين برنامه ها مردم را نگران ساخته است، افزود:«مردم نمى دانند که به چه کسى راى بدهند؛ زيرا نامزدان در برنامه هاى کمپاينى شان کمتر در مورد برنامه ها و پلان هاى کارى شان صحبت کرده اند.»   

همچنان شهلا فريد استاد پوهنځى حقوق و علوم سياسى پوهنتون کابل گفت: «من به حيث يک استاد هر روز کمپاين هاى انتخاباتى را تعقيب مى کنم که بدانم که کدام يک برنامۀ خوب دارد؛ تا به اساس برنامه اش برايش راى بدهم، ولى متاسفانه اکثر برنامه هاى کمپاينى کانديدان محترم روى کنايه گفتن­ها، تحقير و توهين به يک ديگر مى چرخد.»  

به گفته او تاخت و تاز و ايراد سخنان زشت و رکيک در برابر يکديگر، کار نادرست و خلاف طرزالعمل هاى انتخاباتى مى باشد.

خانم فريد افزود: «عدم رعايت حق حرمت کار نادرست است؛ درحاليکه در طرزالعمل هاى انتخاباتى، اين کار ممنوع است و به اساس آن با متخلفين بايد برخورد قانونى شود؛ اما نامزدان محترم خلاف طرزالعمل عمل مى کنند. »

موصوف در ادامه گفت: « برخى از نامزدان، از حد و حدود بيرون شده و به حدى حرف هاى رکيک و زشت به يکديگر وارد مى کنند که نه تنها شخصيت جانب مقابل را بلکه شخصيت خودشان را نيز جريحه دار مى سازد.»

به گفته او اين چنين بى برنامگى نامزدان، سبب مى شود که مردم نسبت به آنان بى باور شوند و حتى در انتخابات کمتر مردم اشتراک کنند.

شهلا فريد افزود که بايد هردو کميسيون[انتخابات و شکايات انتخاباتى]، از کمپاين ها نظارت جدى داشته باشند و نگذارند که نامزدان، خلاف اصول و عرف و اخلاق اسلامى عمل کنند.

پاسخ کميسيون ها

محمد رفيع صديقى رئيس کميته رسانه هاى کميسيون مستقل انتخابات گفت که تاحال، اين چنين قضايا به اين کميسيون ثبت نشده است.

وى افزود: «خواهش مه از تمامى شهروندان و رسانه هاى محترم اين است که اين چنين تخلفات را درج کميسيون شکايات انتخاباتى کنند؛ تا با متخلفين برخورد قانونى صورت بگيرد.»

او در ادامه گفت: «تحقير و توهين يکديگر، نه تنها که نقض صريح مواد قانون است، بلکه زير سوال بردن کرامت انسانى مى باشد، که به هيچ عنوان قابل توجيه نيست و در برابرش تدابير انضباطى بايد گرفت.»

موصوف درحاليکه مى گفت به اساس ماده ٢٧ قانون انتخابات، آنان که حق کرامت را نقض مى کنند و بايد با آنان برخورد قانونى شود، علاوه کرد که تا حال اين چنين يک شکايت، درج کميسيون ها نشده است.

همچنان محمد قاسم الیاسی منشی و سخنگوی کميسیون شکایات انتخاباتى گفت که تحقيرو توهين و حق حرمت، خلاف اصولنامه رفتارى براى نامزدان است.

اما وى نيز افزود که زمانى کميسيون به اين چنين قضايا رسيدگى کرده مى تواند که شکايتى در مورد ثبت شود؛ اما تا کنون چنين شکايتى در کميسيون شکايات انتخاباتى درج نشده است.

پاسخ ستادهاى انتخاباتى  

محمد حکيم تورسن از نامزدان انتخابات رياست جمهورى، به سوالى مبنى بر اينکه آيا اين سخنانش توهين بزرگ به دو شخصيت نيست؟ چنين پاسخ ارايه کرد: «اين بسيار کم بوده، وضعيت مردم را ببينيد، براى مردم چه کرده اند؟ انسان مجبور ميشه که چنين الفاظ را در مقابل شان بيان کند، دردهاى مردم ما، مرا واداشت که چنين بيانات داشته باشم و گرنه من با آنها هيچ نوع دشمنى ندارم.»

فريدون خوځون سخنگوى تکت انتخاباتى تيم «ثبات و همگرايى» در اين مورد، به پژواک گفت: «ما در تيم انتخاباتى خود، تمام اصول و لوايح را رعايت مى کنيم، به تمام نامزد ها به شمول محمد اشرف غنى احترام داريم و هيچ گاه نمى خواهيم که کسى را توهين کنيم و یا الفاظ زشت را به زبان بياوريم.»

وى به سوالى مبنى بر اينکه داکتر عبدالله در يکى از نشست هاى کمپاينى اش گفته بود اميدواراست محمد اشرف غنى، در مراسم حج طرف عقب خود را دور ندهد، گفت: «در اين مورد بايد بگويم، يک شوخى انتخاباتى بود، جناب داکتر عبدالله فقط يک شوخى نموده اند بس؛ چرا که در دور قبل آقاى غنى در مراسم حج، عکس سلفى گرفته بودند.»

او افزود که تيم انتخاباتى دولت ساز و حاميانش، بالاى رئيس اجرايى حکومت و حاميانش تاخت و تازهاى بيشتر داشته اند.

محمد شفق خواتى يک تن از سخنگويان تيم دولت ساز گفت که تيم دولت ساز، در اکثر برنامه هاى کمپاينى خود، روى برنامه ها و اولويت ها صحبت نموده است.

وى افزود که تيم دولت ساز، همواره تلاش نمود که حرمت اشخاص را نگهداشته و به هيچ نامزدى توهين نکند؛ اما اکثراً از سوى برخى نامزدان، توهين و تحقير مى شوند و تاخت و تازهايى عليه اين تيم صورت مى گيرد.

او به سوالى مبنى بر اينکه محمد اشرف غنى در يک مصاحبه اش رياست اجرايى را رياست چيلک انداز خوانده بود گفت: «خوب اينقدر که ما مورد تحقير و تاخت و تاز قرار مى گيريم، بمان که يکبار ما هم بگوييم؛ هرچند که اين شوخى رئيس جمهور رکيک نبوده و معنى بسيار بدى را ارايه نمى کرد.»

همچنان نجيب الله معنوى رئيس دفتر مطبوعاتى تيم مادر وطن نيز گفت که به هيچ نامزدى توهين نکرده اند و براى تمام نامزدان احترام قايل اند.

وى در مورد اظهارات جليلى مبنى بر دروغگو خواندن رئيس جمهور غنى، چنين پاسخ ارائه کرد: «اين حق هر نامزد است که کارهاى رئيس جمهور غنى را بررسى و نقد کند؛ دروغگو گفتن ما به اين معنى است که غنى به وعده هايش عمل نکرد، هنوز هم مردم افغانستان با مشکلات مواجه هستند.»

زرغونه صالحى

Hits: 5358